Vì sao phải xét nghiệm giun sán? Những triệu chứng khi nhiễm giun sán và cách phòng ngừa

Tỷ lệ nhiễm giun, sán ở nước ta tương đối cao, ở nam giới tỷ lệ nhiễm bệnh cao hơn hơn nữ giới. Ở Việt Nam, bệnh giun sán có rất nhiều loại, trong đó các loại hay gặp là sán lá gan lớn, giun lươn, giun đầu gai, giun đũa chó/mèo (sán chó), sán máng, sán gạo heo,…

1. Vì sao phải xét nghiệm giun sán?

Giun, sán là các động vật đa bào, sống ký sinh trong cơ thể động vật và con người chủ yếu ở đường tiêu hóa. Nhiễm giun, sán được chia thành 2 loại chính: Giun, sán ký sinh trong thành ruột và giun, sán ký sinh ngoài ruột (ở các cơ quan nội tạng, trong máu,…).

Khi đã xâm nhập được vào cơ thể con người, chúng sẽ không phát triển ngay lập tức mà lại tồn tại dưới dạng ấu trùng, hình thành những khối u di chuyển dưới da và mô mềm, thường xuất hiện ở mặt, mu bàn tay, lưng, mông, bụng,… Khối u này dần chuyển thành một nốt nhỏ hoặc một khối phù nề, gây ra tổn thương đối với hệ thần kinh trung ương như làm rối loạn tri giác, liệt nửa người, hôn mê.

Ngoài ra, ấu trùng còn có thể di chuyển vào nội tạng như gan, phổi, gây đau bụng, ho, đau ngực, khó thở. Nếu chúng di chuyển vào mắt thì sẽ gây xuất huyết, giảm thị lực, dẫn đến mù lòa. Còn khi chúng chui vào hốc tai, hốc mũi sẽ gây ra hiện tượng nhức tai, viêm mũi.

Mỗi loại giun sán sẽ gây một sức tàn phá khác nhau trong cơ thể. Chúng có thể ăn lên não, cơ tim, mắt hoặc chỉ gây ngứa, mủ và viêm da. Biểu hiện rõ ràng dễ nhận thấy nhất khi bị giun sán là ngứa da.

Theo đó, những trường hợp bị ngứa lâu ngày nên xét nghiệm máu để chẩn đoán một số loại giun sán trong máu gây ngứa dị ứng da. Thông thường, sau điều trị đặc hiệu giun sán, bệnh nhân sẽ hết ngứa trong vòng 3 tuần.

2. Những triệu chứng khi nhiễm giun sán và cách phòng ngừa

2.1 Toxocara: là một loại giun ký sinh thuộc họ Ascarididae, thường gặp ở chó và mèo. Giun này có thể gây ra bệnh Toxocariasis ở người, đặc biệt là trẻ em. Bệnh xảy ra khi người nuốt phải trứng giun, có thể do tiếp xúc với đất hoặc vật nuôi bị nhiễm bệnh.

Triệu chứng ở người

• Có thể không có triệu chứng rõ ràng, nhưng nếu giun di chuyển trong cơ thể, nó có thể gây ra các vấn đề như viêm phổi, đau bụng, hoặc tổn thương mắt.

Triệu chứng ở thú cưng

• Nôn mửa
• Tiêu chảy
• Bụng phình to
• Sụt cân

Phòng ngừa

• Thường xuyên tẩy giun cho chó và mèo.
• Giữ vệ sinh sạch sẽ cho vật nuôi và khu vực sinh sống.
• Tránh để trẻ nhỏ chơi với đất bẩn hoặc vật nuôi không được kiểm tra sức khỏe.

2.2 Sán lá gan lớn: hay còn gọi là Fasciola hepatica, là một loại sán ký sinh thuộc họ Fasciolidae. Chúng chủ yếu ký sinh trong gan của nhiều loại động vật, bao gồm cả người.

Triệu chứng ở người

• Giai đoạn cấp tính: Sốt, đau bụng, mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy.
• Giai đoạn mãn tính: Có thể gây ra viêm gan, tắc nghẽn ống mật, hoặc các vấn đề về tiêu hóa.

Phòng ngừa

• Nấu chín kỹ thực phẩm, đặc biệt là rau sống.
• Uống nước sạch.
• Giám sát sức khỏe cho động vật nuôi và tránh cho chúng ăn thực phẩm có khả năng nhiễm bệnh.

2.3 Giun lươn: hay còn gọi là Strongyloides, là một loại giun ký sinh thuộc họ Strongyloididae. Chúng chủ yếu gây bệnh cho người và có thể dẫn đến bệnh Strongyloidiasis.

Triệu chứng ở người

• Giai đoạn cấp: Có thể không có triệu chứng, nhưng một số người có thể trải qua ngứa ngáy da, phát ban, hoặc triệu chứng giống cúm.
• Giai đoạn mãn tính: Tiêu chảy, đau bụng, sụt cân, và có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi ở những người có hệ miễn dịch yếu.

Phòng ngừa

• Tránh tiếp xúc với đất ô nhiễm.
• Mang giày khi đi ra ngoài, đặc biệt ở những khu vực có nguy cơ cao.
• Giữ vệ sinh cá nhân và vệ sinh thực phẩm.

2.4 Giun đầu gai,  hay còn gọi là Gnathostoma, là một loại giun ký sinh thuộc họ Gnathostomatidae. Chúng chủ yếu ký sinh ở động vật, nhưng có thể gây bệnh cho người, dẫn đến bệnh Gnathostomiasis.

Triệu chứng ở người

• Giai đoạn cấp tính: Có thể không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ như sốt, đau bụng, và phát ban.
• Giai đoạn mãn tíga: Có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn, bao gồm viêm nhiễm ở các cơ quan như gan, thận, hoặc não, tùy thuộc vào nơi ký sinh.

Phòng ngừa

• Nấu chín kỹ thực phẩm, đặc biệt là hải sản và cá.
• Tránh ăn thực phẩm sống hoặc chưa được kiểm tra an toàn.

2.5 Sán lợn, hay còn gọi là Cysticercus, là giai đoạn ấu trùng của sán dây lợn (Taenia solium). Chúng có thể gây ra bệnh sán lợn (cysticercosis) ở người, đặc biệt khi người nuốt phải trứng của sán.

Triệu chứng ở người

• Cysticercosis : Nếu người ăn phải trứng sán, ấu trùng có thể phát triển trong cơ thể, gây ra các triệu chứng như đau đầu, động kinh, hoặc vấn đề về thị lực, tùy thuộc vào vị trí của ấu trùng.
• Sán dây: Nếu người ăn thịt lợn chưa nấu chín có chứa Cysticercus, sán dây trưởng thành sẽ phát triển trong ruột, gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, và sụt cân.

Phòng ngừa

• Nấu chín kỹ thịt lợn trước khi ăn.
• Thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Tránh ô nhiễm môi trường với phân người hoặc động vật.

2.6 Sán dây chó, hay còn gọi là Echinococcus, là một loại sán dây thuộc họ Taeniidae. Chúng chủ yếu ký sinh trong ruột của chó, nhưng có thể gây ra bệnh nghiêm trọng ở người, đặc biệt là bệnh Echinococcosis.

Triệu chứng ở người

• Echinococcosis: Có hai loại chính:

• Echinococcosis dạng u nang (Hydatid disease): Có thể gây ra u nang trong gan và phổi, dẫn đến đau bụng, vàng da, hoặc khó thở.

• Echinococcosis dạng kén (Alveolar echinococcosis): Nguy hiểm hơn, có thể xâm lấn các mô và gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như suy gan.

Phòng ngừa

• Giữ vệ sinh cho thú nuôi, thường xuyên tẩy giun cho chó.
• Tránh để trẻ nhỏ tiếp xúc với đất hoặc đồ chơi bị ô nhiễm.
• Rửa sạch rau củ và trái cây trước khi ăn.

Tại Phòng Khám Chuyên Khoa Xét Nghiệm Mỹ Đức có gói xét nghiệm ký sinh trùng với đầy đủ các loại ký sinh trùng thường gặp.

🏵 Phòng khám Chuyên khoa xét nghiệm Mỹ Đức (MYDUCLAB)

✔ Cơ sở 1: 240 Hoàng Văn Thụ, P. Quang Trung, TP. Quy Nhơn, Bình Định.

✔ Cơ sở 2: Tổ 7, Khu vực 1, P. Nhơn Bình, Tp. Quy Nhơn, Bình Định (Khu xét nghiệm Kỹ thuật cao Mỹ Đức)

• Hotline: 0943.009.105

• Website: https://myduclab.com

• Email: myduclab@gmail.com